İnsan,hayvan,eşya resimlerinin deri veya kartona çizilerek,işlenip hazırlanması sonucu ortaya çıkan şeffaf figürlere tasvir denir.Bu şeffaf figürlerin arkadan ışıklandırılmış olan hayal perdesinde oynatılmasına ise tasvir etme denir. En iyi tasvir deve derisinden imal edilir.Dana,sığır,inek,keçi,oğlak,at,eşek,ceylan derisi de kullanılır.Karagöz tasvirleri,özel olarak hazırlanmış,bıçak izi taşımayan temiz deri kullanılarak yapılır.Derinin izlisi,küflü ve mantarlı olanı makbul değildir. Tasvir, ıhlamur bir kütük üzerinde,kalıba göre nevrekan adı verilen keskin bir bıçakla işlenir. Çeşitli zımbalar yardımıyla çiçek ve diğer motifler ilave edilerek hazırlanır.Göstermelik olarak hazırlanan tasvirlerin boyları 45 cm ile 70 cm,diğerlerinin ise 32 cm ile 35 cm arasında değişir.Klasik tasvirlerin oymaları azdır.Kari-kadim bozulmaz. Metin Özlen kendi stili olan tasvirleri,klasik nevrekan ve elektrikli nevrekan kullanarak meydana getirir. Kendine ve eski ustalara ait çok sayıda tasvir modeline sahiptir.Kendisi, geçmişte yaşamış büyük ustaların tasvirlerini tasnif edecek kadar uzmanlaşmıştır.Tasvirleri kiriş,kursak veya mumlu iple eklem yerlerinden birleştirir. Sanatçı kök boya adı verilen boyalar kullanır.Kök boya birtakım renk veren meyvelerden,bitkilerden veya köklerinden kaynatılarak elde edilir.Tabi bir boyama şeklidir.Bu boyalar kullanıldıkları yere göre farklı uygulama gerektirir.Deriyi boyamak çok zordur.Büyük emek ister.Derileri yapan tabaklar ,çeşitli kimyasal ilaçlar ile deriyi ham durumdan kurtararak hazır hale getirirler.Derinin temiz veya kirli oluşu, boyamayı olumlu ya da olumsuz çok etkiler. Sanatçı bugün sahip olduğu boyama tekniğine uzun yıllar emek vererek,kendine has yöntemler ve formüller geliştirerek ulaşmıştır.Tasvirlerdeki doğal ve farklı renk tonları uzman kişiler tarafından hemen fark edildiği gibi uzman olmayanlar tarafından da büyük beğeni ve hayranlık toplamaktadır. Soğan kabuğu,cehri,ciğer otu,safran,tütün,katır tırnağı gibi bitkilerden sarı tonlar;Hindistan kırmızı(Kırmız böceği).Alizarin,nar meyvesi,kırmızı lahana,dut,böğürtlen,kuş üzümü,sumakdan vs....kırmızı ve pembe tonlar,çivit otu,göztaşı,mor kök boyası,bakkam ağacı...gibi mor ve mavi tonlar,soba ve kandil isi,zaç yağ,maskara kalemi,mor,arap zamkı,ceviz kabuğu vb...siyah ve kahverengi elde edilir. Karagöz tasviri sıcak kök boya ile kat kat boyanır.Sonra cilalanır.En son kontur hatları belirginleştirilir. Tasvirlerde en çok kırmızı makbuldür.Sonra kiraz kahvesi ,limon küfü yeşili ve kirli yeşil ve Türk mavisi makbuldür. Çini mürekkebi ve ekolinle boyanmış tasvirler aslına uygun olmadığından makbul sayılmaz ve asla müzelik değere layık değildir.Plastik tasvirlerde ancak oynatmak için yararlı olup,kıymeti yoktur.Koleksiyon sayılıp antika değer kazanabilmesi için klasik stilde,kök boya ile hazırlanmış olmalıdır.
Hayali Saf Deri Metin ÖZLEN
e-mail 1: metinozlen@gmail.com
Kaynak: www.karagozhacivat.com
Tel: 0 216 372 54 20 Faks:0 216 372 54 03
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder